بررسی جیوه کل تجمع یافته در زیتوده پلانکتونی دریاچه سد قشلاق سنندج

زمینه و هدف: مطالعات قبلی بر روی کیفیت آب سد قشلاق سنندج نشان داد‌ه­اند که میزان جیوه­کل موجود در آب این دریاچه بیش‌تر از حد استاندارد تعریف شده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مؤسسه استاندارد ایران (µg/L 1) است. بنابراین این تحقیق با هدف اندازه­گیری میزان جیوه­کل تجمع یافته در زیتوده پلانکتونی دریاچه سد قشلاق سنندج به عنوان اولین سطح غذایی زنجیره غذایی این بوم­سازگان و منبع غذایی اصلی ماهی کپور نقره­ای که خود پرمصرف­ترین ماهی این دریاچه است و بررسی فرآیند بزرگ‌نمایی زیستی فلز جیوه طراحی و به مورد اجرا گذاشته شد. روش بررسی: زیتوده پلانکتونی در خلال ماه­های تیر تا آذر 1388 در سه نقطه دریاچه سد قشلاق سنندج جمع‌آوری شدند. میزان جیوه­کل تجمع یافته در زیتوده پلانکتونی با استفاده از دستگاه اندازه­گیری جیوه، اندازه­گیری شد. یافته­ها: میانگین جیوه­کل (± اشتباه معیار) تجمع یافته در زیتوده پلانکتونی، 13/3 ± 21/78 بر حسب ng g-1 وزن خشک بود که بیش‌ترین مقدار آن در مرداد‌ماه (9/10 ± 81/86) و کم‌ترین مقدار آن در شهریور‌ماه (53/2 ± 68) بر حسبng g-1  وزن خشک مشاهده شد. پردازش آماری نشان داد که مقدار جیوه­کل تجمع یافته در زیتوده پلانکتونی در خلال ماه­های تحقیق (49/0 = P ,94/0= 10  ,5F) و بین ایستگاه­های مورد بررسی (34/0 = P ,19/1= 10  ,2F) فاقد اختلاف معنی‌دار هستند. بحث و نتیجه­گیری: با توجه به نتایج این مطالعه و نتایج حاصل از مطالعات پیشین در خصوص ماهیان پلانکتون‌خوار دریاچه سد قشلاق سنندج، بزرگ‌نمایی زیستی در زنجیره غذایی این بوم‌سازگان آبی به اثبات رسیده و مشخص شد که زیتوده پلانکتونی از ظرفیت زیستی قابل ملاحظه‌ای برای انتقال جیوه به سطوح غذایی بالاتر برخوردار است.